Dordt is een van de oudste steden van Nederland. Dordrecht is een stad sinds ongeveer het begin van de 13e eeuw, toen het werd gesticht als een klein vissersdorp. In latere jaren ontwikkelde Dordrecht zich tot een bloeiend stedelijk centrum met veel bekende drukkerijen in de stad. Een korte geschiedenis van de Dordtse drukkerijen laat zien dat de drukkunst breed werd omarmd door burgers uit alle lagen van de bevolking. Het enthousiasme voor papieren boeken en pamfletten was groot in de laatste decennia van de 17e eeuw en het begin van de 18e eeuw. De eerste drukkers in Dordrecht waren twee broers, Pieter Aertsz en Willem Jansz van Dijkendorp. Zij richtten in 1634 hun eigen uitgeverij op, die zij 'Aerts en Van Dijkendorp' of 'Dordts' noemden. De drukkerij in Dordrecht is gespecialiseerd in het drukken van boeken.
Soorten drukwerk beschikbaar in Dordrecht
In Dordrecht waren verschillende druksoorten te vinden die destijds in Nederland gebruikelijk waren.
-
De eerste drukmethoden waren kopergravure, houtsnede en lijngravure. Deze werden toegepast op het ontwerp en de tekst van het boek en de oplage was beperkt tot deze methoden.
-
De tweede methode was de lithografie, die tot stand kwam door het drukken op een dunne laag steen. Met lithografie konden gedrukte boeken groter en in kleur worden gedrukt, waardoor de potentiële markt groter werd.
-
De derde soort was etsen, ook wel aquatint genoemd. Deze drukmethode maakte gebruik van ondiepe lijnen die in een plaat metaal werden geëtst. Deze drukmethoden waren niet gebruikelijk in de Verenigde Staten, maar wel in Europa.
Hoe drukwerk en producten ontstonden in Dordrecht
De drukpers werd in het midden van de 16e eeuw in Nederland geïntroduceerd door de Duitser Hans Lufft. In 1635 kochten de gebroeders Pieter Aertsz en Willem Jansz van Dijkendorp een drukpers in Dordrecht en richtten een drukkerij op. De drukpers was een zeer belangrijk instrument voor de verspreiding van pamfletten en boeken in de Nederlandse Republiek. Met de pers werden veel politieke boeken uitgegeven, pamfletten met zeer kritische standpunten verspreid en andere boeken bij een nieuw publiek gebracht.
Drukkers en merken gevestigd in Dordrecht
De eerste drukker in Dordrecht was Willem Jansz van Dijkendorp, die zijn uitgeverij exploiteerde van het begin van de 17e eeuw tot 1657. Zijn bedrijf drukte vele boeken, waaronder de eerste Bijbelvertaling in de Nederlandse taal.
Andere bekende drukkers in Dordrecht waren J.J. Walraven en Co, J.M. van Kampen en Co, D.A. Mommers en Co, J.M. van Oorschot en Co, en J.J. Cramer en Co. Veel Dordtse drukkerijen waren ook buiten de stad actief. De Utrechtse uitgeverij Sijthoff werd in 1811 opgericht en was actief tot 1881. Ook de in Delft gevestigde firma Boekweelde was tot 1887 actief.
Conclusie
De uitvinding van de boekdrukkunst leidde tot de massaproductie van boeken en pamfletten. Dit betekende een grote vooruitgang in de communicatie en het onderwijs. Kennis en informatie waren nu veel toegankelijker. Het waren de drukkers en uitgevers in Dordrecht die dit mogelijk maakten. De vraag naar boeken en pamfletten nam toe door de drukkerij in Dordrecht . Met de drukpers verschenen veel politieke boeken, circuleerden pamfletten met zeer kritische standpunten en werden andere boeken bij een nieuw publiek gebracht.